به 6 سوال زیر به دقت فکر کنید و جواب های خود را روی یک صفحه کاغذ بنویسید.
آنچه را که به طور طبیعی به ذهنتان می رسد یادداشت کنید.
زمان لازم برای آن که خودتان را واقعاً در موقعیت های گفته شده احساس کنید، در نظر بگیرید.
1 _ خود را در یک کشتی تصوّر کنید که در حال غرق شدن است.
شما خود را به آب میاندازید و با شناکردن خود را به یک قایق نجات میرسانید و از آن بالا میروید.
چند نفر دیگر را در آن قایق نجات همراه خود میبینید؟
2 _ خود را به ساحل میرسانید و بیابان وسیعی را در مقابل خود میبینید.
چند وسیله شخصی و مقداری خوراکی بر میدارید و در جستجوی نجات، راه بیابان را در پیش میگیرید.
چند جفت کفش برمیدارید؟
3 _ پس از یک راهپیمایی طولانی و سخت، از یک تپه شنی بالا میروید و با خوشحالی شهری را در دوردست میبینید.
همچنین متوجه میشوید که در فاصلهای نه چندان دور در سمت راست شما واحهای وجود دارد.
آیا ابتدا به آنجا میروید و برای مدتی کوتاه، یا هر چقدر که میخواهید استراحت میکنید و یا آن که آن را نادیده گرفته به راهتان به سوی شهر ادامه میدهید؟
4 _ پس از ورود به شهر، قصری توجه شما را به خود جلب میکند و تصمیم میگیرید که وارد آن شوید.
پس از عبور از دروازهها، خود را در یک راهروی طولانی مییابید که به اتاق پادشاه منتهی میشود.
وارد اتاق میشوید و شاه و ملکه را میبینید که در کنار هم به تخت نشستهاند.
شاه و ملکه چه شکلی هستند؟
و چه ویژگیها و خصوصیاتی را برایتان مجسم میکنند؟
5 _ از آن اتاق خارج میشوید و از یک پلکان مارپیچی پایین میروید.
تاریک و سایهدار است، با مشعلهایی بر روی دیوار که به طور نوبتی روشن و خاموش میشوند.
همین طور که پائین میروید، ناگهان یک زن (اگر شما مرد هستید) و یا یک شوالیه (اگر شما زن هستید) از کنارتان عبور میکند.
شما فقط برای یک لحظه صورتش را میبینید و این تصویر، یک نفر که میشناسید را به یادتان میآورد.
او چه کسی است؟
6 _ پلّهها شما را به اتاق پذیرایی میرساند و شما میز بسیار بزرگی با یک گیلاس پایهدار در وسط آن میبینید.
به گیلاس نگاه کنید.
چقدر آن پر از مایعات است؟
جواب های خود را مرور کنید و برای دیدن نتیجه آزمایش ادامه را بخوانید ...
1 _ تعداد دوستان واقعی که دارید.
2 _ تعداد عشقهای واقعی که قبل از ازدواج خواهید داشت .
3 _ اصول اخلاقی شما در کار.
4 _ آنچه تصوّر کردهاید آن چیزی است که به نظر شما یک زوج ایدهآل باید آن گونه باشند.
5 _ این همان شخصی است که تا پایان عمر، ذهنتان درگیر اوست .
6 _ میزان پر بودن گیلاس، نشانگر این است که شما در یک رابطه دوستی چقدر از خودتان مایه میگذارید.
برای ارتباط با نوجوان وقت کافی بگذارید : نوجوانان نیازمند توجه هستند، آنها میخواهند صحبت کنند، اعتراض کنند و از هیجانات و اتفاقاتی که در مدرسه میافتد و یا از دوستانشان میشنوند، حرف بزنند. هرچه زمان این ارتباط با شما به عنوان مادر، پدر و یا مربی بیشتر باشد، خرسندی آنها بیشتر شده و امکان ارتباط نادرست و غلط آنها کمتر خواهد شد.
انرژی سرشار نوجوانان نیاز به تخلیه دارد: نوجوان در این سنین دارای انرژی فراوان جسمانی است. تشویق نوجوانان به انجام ورزشهای گوناگون، شرکت در فعالیتهای الگوسازی برای آنان و تحریک آنها بر همانندسازی با آن الگوها موجب میشود تا آنها انرژی خود را به طریق منطقی تخلیه کنند.
آموزش مهارت در برقراری روابط اجتماعی: با شرکت دادن فرزند نوجوانتان در جمع دوستان و آشنایان مهارت روابط اجتماعی او را افزایش دهید. برای مثال، با فرزند نوجوان خود به گردشهای دو نفره بروید و در بسیاری از روابط اجتماعی مانند آشنا شدن با دیگران، خرید کردن از مغازه، پیدا کردن نشانی یک موسسه و درخواست انجام کاری از یک اداره با وی تمرین عملی کنید.
روان شناسی بلوغ به بررسی تغییرات و ویژگی های مربوط به بلوغ در جنبههای مختلف جسمی ، روانی و اجتماعی میپردازد و فرآیند بلوغ را به عنوان پدیده مهم در انتقال از کودکی به بزرگ سالی مورد بحث و بررسی قرار میدهد.
در مطالعه تغییرات مربوط به بلوغ "ارسطو" تغییرات خاص از بلوغ جنسی را شرح داده و هم چنین به تغییرات روانی هم زمان با این تغییرات اشاره کرده است. "ژان ژاک روسو" در قطعهای از خطابه مدیحه "سن برنارد" به بوسوئه و هم چنین در کتاب چهارم امیل از اسرار دوران بلوغ که آن را «تولد ثانوی» نامیده است، بحث مینماید. اولین مقاله معتبر و علمی در رابطه با بلوغ توسط "برنمایم" در سال 1891 منتشر شد و بالاخره با پژوهش های گسترده "استانلی هال" به عنوان «پدر روان شناسی بلوغ» (نوجوانی) این مطالعات وارد حیطه روان شناسی شد.
بررسی و تعییم مفهوم بلوغ از طرف روان شناسان بلوغ و صاحب نظران سایر حوزههای مورد بررسی قرار گرفته است. اکثریت قریب به اتفاق صاحب نظران در مورد واژههای بلوغ و نوجوانی توافق ندارند و معمولن پیدا کران نظریهای مشترک بین آنها کار دش واری است. عمدتن توجه به تغییرات جنسی در اکثریت تعاریف مورد تاکید بوده است و بلوغ را مرحله شروع تغییرات جسمی و جنسی دانستهاند که در آغاز نوجوانی اتفاق میافتد.
ویژگیهای بلوغ ، مراحل بلوغ ، انواع بلوغ ، سن بلوغ ، معیار بلوغ ، علل بلوغ
از دیگر مباحث مورد بحث در روان شناسی بلوغ است که توسط روان شناسان بلوغ مورد بررسی قرار گرفته و نظریاتی ارائه شده است.
در این مقوله روان شناسی بلوغ تاثیر عواملی چون عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، زمان ، عوامل عصبی و هورمونی را مورد بررسی قرار میدهد. نظریات ارائه شده در این مقوله با انجام پژوهشها و تحقیقات اجتماعی ، زیستی و ... در جوامع مختلف بدست میآید.
از مقولههای مهم و مورد علاقه روان شناسی بلوغ است. توجه به نگرانی های ناشی بویژه بلوغ جنسی و هموارسازی طی این مسیر برای نوجوان از دیدگاه روان شناسی نوجوانی حائز اهمیت است.
از آنجائی که بلوغ به عنوان یک مفهوم کلی و گسترده جنبههای مختلفی از رشد را شامل میشود مثل بلوغ جنسی و جسمی ، بلوغ عاطفی ، بلوغ اجتماعی ، بلوغ اقتصادی و .... روان شناسی بلوغ علاوه بر ارتباط تنگاتنگ و عمیق خود با سایر حوزههای روان شناسی همچون روان شناسی رشد ، روان شناسی شخصیت ، روان شناسی بالینی و مشاوره با دیگر شاخههای علمی نیز ارتباط گستردهای دارد.
در بررسی ویژگی های بلوغ اجتماعی و تغییرات خاص از آن در زندگی نوجوان روان شناسی بلوغ عمدتن از علوم اجتماعی و نظریات و مباحث موجود در این شاخه سلاحی جوید. در پیوند بین روان شناسی بلوغ و علوم اجتماعی پرسش هایی چون یک جامعه چه استنباطی از بلوغ دارد، چه نقشی برای فردی که دوران بلوغ را سپری میکند میشناسد و شیوه تاثیرگذاری آن بر سهولت بلوغ چگونه است.
بنابراین پیوند تغییرات روانی دوارن بلوغ ، طول بلوغ و ... نشان دادهاند. پژوهش های اریمان و همین طور تحقیقات "لاندیس" بر این تفاوت صحه گذاردهاند. لاندیس سه نوع ساخت اجتماعی شامل جامعه «بدوی ، روستایی و شهری» را بر شمارد که بلوغ افراد خود را به شیوههای متفاوتی تحت تاثیر قرار میدهند.
پژوهش های"مارگرت مید" در مورد قبایل جزیره ساموا و گینه نو نیز از آثار به نسبت قدیمی جامعه شناختی و مردم شناختی است که به تاثیر عوامل محیطی در دوارن بلوغ توجه داشت. مید نشان داده است که علائم بلوغ را نباید تنها معلول تغییرات درونی و جسمانی دانست و این عوارض بر حسب شرائط و اجتماعی بسیار متنوع خواهند بود.
از سوی دیگر در مباحث مربوط به بررسی علائم جسمی و ظاهری بلوغ بین روان شناسی بلوغ و علوم زیستی و فیزیولوژیک پیوندی برقرار میشود. شناسائی علائم بلوغ در حیطه جسمی و جنسی شامل رشد صفات اولیه و ثانویه جنسی ، رشد قد ، وزن ، اندام های داخلی مثل قلب ، شش ها و ... سوخت و سازها و نیازهای تغذیهای ، تونایی بدنی و عضلانی و شیمی خون ، ارتباط بین روان شناسی بلوغ و علوم زیستی را مستحکم تر میسازد.
یافتههای حاصل از تحقیقات زیستی و فیزیولوژیک مواد خاص برای تحقیقات روان شناسی بلوغ به شمار میروند. در کنار بروز تغییرات طبیعی و همهگیر بلوغ مواردی در این دوارن ظاهر میشود که ریشه به هنجار نداشته و اغلب به عنوان ویژگی های نابهنجار دوران بلوغ به شمار میروند. برخی انحرافات و بزهکاری ها و رفتارهای نابهنجار با دوارن بلوغ ارتباط دارند و همچنین شروع برخی اختلافات روانی دوره بلوغ شناسایی شده است. در این حیطه روان شناسی بالینی ، روان شناسی مشاوره و علوم تربیتی با روان شناسی بلوغ وارد عمل میشوند.
آشنایی با یافتههای روان شناسی بلوغ برای متخصصان علوم تربیتی و بالینی و مشاوره از جهت تشخیص طبیعی بودن یا نابهنجار بودن رفتار ارجاع داده شده بسیار حائز اهمیت است. همچنین در برنامهریزی های مربوط به آموزش و تربیت ، به عنوان مثال ارائه بینش صحیح به نوجوانان در جهت شناخت بلوغ و ایجاد واقع بینی در آنان مورد توجه فراوان میباشد.
روش و پژوهش در این حوزه نیز هم چون سایر حوزههای روانشناسی با روش های علمی پژوهشی صورت میگیرد. به لحاظ ارتباط تنگاتنگ این شاخه با علوم زیستی و اجتماعی و از روش های آزمایشی و غیر آزمایشی (با سهم بیشتر تحقیقات غیر آزمایشی) رایج است.
گرایش دختران به سیگار در چند سال اخیر افزایش چشمگیری داشته است. برخی کارشناسان دلیل این رفتار دختران را تغییر نقش اجتماعی آنها میدانند و گروهی دیگر نیز معتقدند دختران سیگار کشیدن را نمادی از استقلال و فخر اجتماعی میدانند.
به گزارش تکناز ، می گوید دود را بده ته حلقت و آرام بیرون بده. ناشیانه پکی به سیگار میزند و سرفه ای می کند. دو سه نفری نشسته اند گوشه کافه دارند از دختری که انگار مهارت بیشتری در کشیدن سیگار دارد درس می گیرند. شاگردان بدی نسیتند. اندکی بعد کنارمان دختر تنهایی می نشیند که آمده این جا فقط سیگار بکشد. سمیه ?? سال دارد و در تهران تنها زندگی می کند. دانشجوی سال اول حسابداری است. در خوابگاهشان بیشتر دخترها سیگاری هستند و او نیز از هم اتاقی هایش یادگرفته است درست سیگار را دود کند.
او می گوید: آقایان هر جایی می توانند سیگاربکشند. داخل ماشین خودشان، گوشه خیابان و یا پارک. اما با وجود این که آمار خانم های سیگاری زیاد شده است هنوز هم نمی توان خانمی را پیدا کرد که در خیابان راه برود و سیگار بکشد.
زنان نقشی مردانه پیدا کرده اند
با وجود آن که هنوز نگاهها بر زنان سیگاری سنگین است چرا گرایش دختران به سیگار کشیدن بیشتر شده است؟
غلامحسین عباسی جامعه شناس و استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش به مهرمی گوید: وقتی در عصر جدید زنان نیز نقش مردانه پیدا کردند تلاش می کنند رفتارهایشان نیز رنگ و بویی مردانه داشته باشد.
این استاد دانشگاه معتقد است: زنانی که نتوانند در جامعه به خواسته های خود برسند، به عنوان نمادی از رسیدن به استقلال و هویت، سیگار کشیدن را انتخاب می کنند.
افزایش ? برابری جمعیت سیگاری در زنان
اما سیگار کشیدن برای قشری که همیشه از سیگار کشیدن پرهیزمی کردند و مردان را نیز ازاستفاده از آن منع می کردند چیست؟
سعید غلامی، روانشناس با اشاره به اینکه آمار سیگاری های زن 2 تا 3 برابر افزایش یافته است به مهر می گوید: زن رکن اصلی کانون خانواده است و تمام اعضای خانواده از سیگار کشیدن زن متاثر می شوند. زن برخلاف مرد که بیرون از منزل است، در خانه با بچه ها سرو کار دارد و دود سیگارش سلامت آنها را به خطر می اندازد.
او ادامه می دهد: چرخه معیوب سیگار در زنان سریع تر از مردان است. به این معنا که وقتی مردی سیگار می کشد، مردم آن را به نادرست هنجار تلقی می کنند در حالی که یک زن سیگاری کار ناهنجاری انجام می دهد و تصور می شود او با شکستن تابوی زن ایرانی قدم در مسیر دیگری گذاشته است.
نقش کافی شاپ ها در سیگاری شدن دختران
به گفته غلامی در این میان نمی توان به ظهور کافی شاپ ها، افزایش تبلیغات به نفع سیگار، تمایل برای نشان دادن نمایی از زن مدرن امروز و الگوبرداری از آنچه در غرب مشاهده می شود، اشاره نکرد زیرا تمامی این عوامل در گرایش زنان به سیگار نقش اساسی داشته است.
سیگاری ها زودتر معتاد می شوند
سعید صفاتیان مدیر عامل موسسه دانش اعتیاد و روانشناسی ایرسا با بیان این که بسیاری از تحقیقات انجام شده توسط کارشناسان نشان می دهد که سیگار در مرد و زن پیش زمینه گرایش به مواد مخدر سنگین تر است می گوید: نتایج تحقیقات نشان می دهد که سهم زنان سیگاری در مصرف مواد مخدر بیشتر است.
به گفته وی، مصرف مواد مخدر روانگردان در سالهای اخیر در میان زنان جوان افزایش یافته است وعامل اصلی اعتیاد زنان، فراوانی و در دسترس بودن مواد مخدر است.
او معتقد است: پیشگیری و درمان، زمانی امکانپذیر است که فرهنگسازی شود، هر گاه افراد جامعه گرایشی به استفاده از مواد مخدر نداشته باشند با تحقق این امر یعنی کاهش تقاضا، قاچاق و تولید مواد مخدر نیز کاهش مییابد.
صفاتیان عقیده و مذهب را حربهای قوی در مقابله با گرایش افراد به خصوص زنان و دختران جوان به مصرف مواد مخدر می داند.
سرطانهایی که سیگاری ها را تهدید می کند
اما سیگار خطرات جسمی فراوانی نیز برای زنان دارد. خدیجه محصلی مسئول دبیرخانه کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت در اظهارنظری خطر سرطان گردن رحم در زنان سیگاری دو برابر بیشتر از زنان غیر سیگاری می داند و می گوید: با مصرف سیگار، خطر پیشرفت سرطانهای گردنه رحم در سیگاریهای تحمیلی نیز بالا می رود.
او ادامه می دهد: انواع فرآورده های دخانی شامل سیگار، پیپ، قلیان، تنباکوی جویدنی و سیگار برگ سبب ایجاد سرطان می شوند.
دختران از آثار تخریبی سیگار خبری ندارند
مجید ابهری رفتار شناس نیز ریشه این گرایش ها را در تقلید، خود بزرگ بینی ، رقابت های غیراخلاقی بین دوستان، ساده نگری خانواده و ضعف کنترلهای تربیتی می داند و می گوید: بسیاری از دختران و زنان استفاده از سیگار را دلیل بزرگ شدن و نوعی فخر اجتماعی می دانند این درحالیست که ?? درصد از دختران و زنان از زیانهای سیگار و مواد دخانی بر سلامت خود بی اطلاع بوده و از آثار تخریبی آن بر پوست ، دستگاه گوارش، قلب ریه و دندان های خود بی اطلاع هستند.
به گفته این آسیب شناس اجتماعی، متاسفانه سیگار و قلیان به عنوان یکی از وسایل تفریحی دختران جوان معرفی شده و در بین آنان تقریبا جا افتاده است.
اطلاع رسانی به زنان در مورد آثار زیانبار سیگار بر روی جنین و توانایی های جنسی و همینطور اثار تخریبی مواد شیمیایی موجود در تنباکوهای معطر باعث عفونت هالی ریوی می شود.
وی معتقد است که اطلاع رسانی به دختران و زنان از طریق رسانه ها، ممنوعیت فروش سیگار به صورت باز و دانه ای و مقابله با مراکز عرضه قلیان به دختران جوان در کوتاه مدت و میان مدت می تواند از ابزار پیشگیری قلمداد شود.
آماری از زنان و دختران مصرف کننده سیگار وجود ندارد اما به گفته کارشناسان دخترها برای برابری با پسران به دنبال این دست کارها هستند و کارهایی انجام می دهند که قبل ترها مردانه تلقی می شد.
این گرایش را می توان خطری برای سلامتی خانواده ها تلقی کرد و باید با روشهای پیشگیرانه و اطلاع رسانی زیانهای آن از گسترش آن جلوگیری کرد.